Hoe herken je een broodje aap-verhaal?
Een van de charmes van broodje aap-verhalen is dat zelfs de meest onwaarschijnlijke verhalen nog een zweem van waarheid in zich dragen.
Broodje aap-verhalen lijken waar, maar in de meeste gevallen is het niet meer dan een weliswaar prachtig, maar desalniettemin verzonnen verhaal.
Veel mensen vinden het lastig om een broodje aap-verhaal als zodanig te herkennen. Toch is het in veel gevallen erg eenvoudig om een verhaal te ontmaskeren als verzinsel.
Ontbreken controleerbare namen en feiten?
Wordt het verhaal uit tweede of derde hand verteld zonder directe eerste bron?
Is het een onwaarschijnlijk verhaal waarin die onwaarschijnlijkheid met logica bestreden wordt?
Dikke kans dat je dan te maken hebt met een broodje aap-verhaal.
Vroeger werden broodje aap-verhalen vooral van mond tot mond doorverteld. De laatste tijd komt het steeds vaker voor dat broodje aap-verhalen opduiken in kranten.
Dat heeft aan de ene kant te maken met slechte journalistiek. Aan de andere kant weten spindoctors steeds beter hoe ze de media moeten bespelen.
Broodje aap-verhalen worden steeds vaker ingezet als propaganda-middel. En met succes.
Laten we een praktijkvoorbeeld nemen dat in de aanloop van de Irak-oorlog in 2003 wereldwijd de kranten haalde:
Drie mysterieuze Irakese spookschepen vol chemische en biologische wapens,
varen al maanden over de wereldzeeen. De schepen worden gevolgd door
Amerikaanse en Britse inlichtingendiensten.
In hun ruimen bevinden zich de geheime wapens van Saddam Hoessein. Volgens bronnen van de Engelse krant The Independant zijn de schepen gecharterd via
een makelaar in Egypte en varen zij onder verschillende vlaggen.
Sinds zij hun
laadhavens hebben verlaten, vermijden de schepen radiocontact. De
'spookschepen' varen rond in het zuidelijk deel van de Indische
Oceaan.
De VS kunnen weinig tegen de schepen doen. Zij bevinden zich in
internationale wateren. Het is verleidelijk ze tot zinken te brengen,
maar als ze zijn geladen met biologische of nucleaire wapens of
grondstoffen daarvoor, is dit een voor het milieu onaantrekkelijke optie.
Het staat in de krant, dus het is waar ben je geneigd te denken.
Nou. Nee. Was het maar zo gemakkelijk.
Als je kijkt wat er nu werkelijk in het krantenartikel staat, is er nergens ook maar
een flintertje feitenmateriaal te vinden. Alle vaagheden die zo kenmerkend zijn voor een
broodje aap verhaal zijn in het artikel terug te vinden.
In de journalistiek voldoet een goed nieuwsbericht aan de vijf W's:
Wie, Wat, Waar, Waarom en Wanneer. Daar is hier geen sprake van.
Drie schepen waarvan de naam niet wordt genoemd dobberen rond 'ergens' op zee, vanuit een onbekende haven. Hetgeen wordt gemeld door The Independant, die nergens meldt van wie zij het bericht hebben gekregen.
Bovendien wordt, zoals bij veel broodje aap-verhalen, ook in dit bericht een volstrekt logische verklaring gegeven om de onwaarschijnlijkheid van het verhaal te ontkrachten.
De onwaarschijnlijkheid in dit verhaal is dat de schepen gevolgd worden door inlichtingendiensten, maar dat ze niet ge-enterd worden.
"Te gevaarlijk voor het milieu." Dat is natuurlijk onzin. Ten tijde van het bericht enterde de VS dagelijks 10 schepen die in internationale wateren voeren om de lading te controleren op de aanwezigheid van biologische en chemische wapens.
Dus kom je een onwaarschijnlijk verhaal tegen: gebruik vooral je gezonde verstand en zoek naar de feiten en bronnen die gegeven worden.
< < < Terug < < <
© Copyright Broodjeaap.nl
| 
